Tot de bouw van de Atlantikwal was door Hitler op 14 december 1941 besloten. De Neue Westwall, zoals de Atlantische muur eerst werd genoemd, had tot doel de vijand ervan te weerhouden een aanval uit zee te ondernemen. Mocht het toch tot zo'n aanval komen, dan moest, zo had Hitler op 23 maart 1942 bepaald, een vijandelijke aanval op zee of op z'n laatst op het strand worden afgeslagen. Vóór alles moest worden voorkomen dat de tegenstander de gelegenheid zou krijgen voet aan wal te zetten. Het aan te leggen vestingfront moest zo effectief mogelijk worden verdedigd, met de inzet van een zo gering mogelijk aantal manschappen: het beton en het daarin opgenomen geschut zouden het grote werk moeten doen.
De twee bevelen hadden ook voor de situatie in Zeeland aanzienlijke gevolgen, gevolgen die in de loop van 1942 voor het eerst zichtbaar werden. Uiteindelijk zouden in geen enkel gedeelte van de provincie Duitse gevechtsstellingen ontbreken. De verdediging van de toegang tot de Westerschelde had bovendien voor de Duitse Wehrmacht zo'n hoge prioriteit dat geen enkel gebied in Nederland verhoudingsgewijs zo onder de Duitse betonlast zou zuchten als de beide Schelde-oevers.

Om zijn rijk te beschermen tegen een aanval vanuit het westen, geeft Hitler in 1942 de opdracht tot de bouw van de Atlantikwall.Heel wat Zeeuwen worden gedwongen mee te helpen bij de bouw van dit verdedigingswerk. Jacob Goedegebuure en Kees Moerdijk waren destijds ook de pineut en vertellen over hun herinneringen aan de Atlantikwall.

Bekijk de video

Een nog sterker geconcentreerde verdediging werd gevormd door de Verteidigungsbereiche, waarvan er in Nederland vier waren: Vlissingen, Hoek van Holland, IJmuiden en Den Helder. Deze belangrijke, aan zee liggende havens, waarvan er drie bovendien de toegang tot een belangrijker, landinwaarts gelegen haven beheersten, waren al direct in 1940 voor verdediging geschikt gemaakt. Dit waren ook de gebieden die, als knooppunten in de Atlantikwall, vanaf 1942 een voorkeursbehandeling kregen. Zo werd juist in Vlissingen begonnen met een systematische aanpak en uitbreiding van de verdediging. De verdediging aan de landzijde kreeg bijzonder veel aandacht, want, zoals de bevelvoerend generaal in de Scheldemond bij zijn bezoek aan Vlissingen in november 1942 beklemtoonde, 'das Beispiel Singapore [het onneembaar geachte Britse bolwerk dat in februari 1942 in een mum van tijd in Japanse handen was gevallen] zeigt, dass im modernen Krieg Seefestungen vom Lande her angegriffen werden'. Langs de grens van het gebied, die via Abeele en Koudekerke liep van Fort Rammekens naar een punt iets ten zuiden van Zoutelande, werd een tankgracht gegraven, in de duinen voortgezet als tankmuur; hierlangs waren achttien bunkers neergezet. Een tweede tankgracht werd direct buiten de stad gegraven, terwijl in Vlissingen zelf langs de Boulevards een tankmuur werd gebouwd, 3,60 meter hoog en 2,5 meter dik. Tevens werden hier zware bunkers neergezet. Begin 1944 kreeg Vlissingen evenals Hoek van Holland en IJmuiden de nieuw ingevoerde status van Festung. De verdediging werd nog verder verdicht. In het oosten van de stad werd het zogenaamde Kernwerk Vlissingen gebouwd met een zeer hoge concentratie aan zware bunkers; hierin werd ook een geschutsbatterij geplaatst. Zo'n Festung met een Kernwerk als centrum werd beschouwd als het gebied dat tot de laatste man verdedigd diende te worden en dus nooit mocht worden opgegeven; hier zouden de overige troepen in de omgeving zich op moeten terugtrekken indien er voor hen geen andere uitweg meer zou zijn. Een beleg van vele maanden moest hier kunnen worden doorstaan. In april 1944 werd het als Festung beschouwde gebied uitgebreid tot heel Walcheren.
Bron: Zeeland 1940-1945 deel 2, G.v.d. Ham

Kaarten van het gebied met vermelding van gesloopte of behouden delen van de Atlantikwall: Festung Walcheren en Verteidigungsbereich Vlissingen / Stützpunktgruppe Breskens

Het Landfront vormde de noordelijke verdedigingslinie van het Vb Vlissingen. Er stonden 32 zware pak- en mitrailleurbunkers langs een 11 kilometer lange tankgracht. In de duinen bij Groot Valkenisse vormde een linie van betonnen drakentanden, "Höckerhindernisse", een droge verbinding met de tankgracht. Ook lagen er "Höcker" bij de doorgang in de Vlissingse weg en op de dijk langs het Kanaal door Walcheren. In de Welzingepolder werd een tankmuur gebouwd. Deze heeft een lengte van 1,5 km en eindigt net voor het Fort Rammekens. Bij de overgang van de tankgracht naar de muur, stonden eveneens drakentanden. Beide uiteinden van de tankmuur waren voorzien van een bijzondere bunker voor 7,5 cm antitankkanon, de 700. Deze bunker heeft als bovendekking een ronde pantserplaat, zodat het profiel laag gehouden kon worden. Een dergelijke bunker is ook in het westelijk deel van het Landfront, in de "diepte" gebouwd.
Het Landfront was niet geheel ingedeeld in Widerstandneste of Stützpunkte. Slechts op een drietal plaatsen staan Landfrontbunkers in Stützpunkte (Fledermaus bij Groot Valkenisse, Kolberg in Koudekerke en Rommel bij Ritthem).
Bron: Stichting Bunkerbehoud

Het voornemen had voor Zeeland verstrekkende gevolgen. Vlissingen werd evenals andere havensteden in februari 1942 tot ‘Stützpunkt’ (Stp.) verklaard. Nog dezelfde maand werd een begin gemaakt met de bouw van een reeks verdedigingswerken rond de stad, een ‘Landfront’ dat aanvallen van tanks en infanterie moest afslaan en een ‘Seefront’ dat landingen vanuit zee moest weerstaan. Het ‘Landfront’ omvatte een met prikkeldraad geflankeerde tankgracht die het havengebied, het vliegveld en West-Souburg omsloot en eindigde bij de duinen van Zwanenburg. De zone langs de kust bestond vooral uit lichtgeconstrueerde bunkers.

In juni 1942 waren er al zeventig gereed. Nog geen maand later werd Vlissingen tot ‘Verteidigungsbereich’ (V.B.) verklaard, met de hoogste fortificatie-graad. 

Er kwam een bouwprogramma ( in augustus 1942) voor de verdedigingslinie die later de naam Atlantikwall kreeg. Het omvatte de bouw van 15.000 permanente vestingwerken in twee categorieën (met muren van respectievelijk drieënhalf en twee meter dik), als ruggengraat voor een verdedigingslinie waartoe uiteindelijk ruim 100.000 kleine en grote werken zouden gaan behoren. De megaoperatie moest op 1 mei 1943 voltooid zijn. Op Walcheren ontvouwde zich een oorlogslandschap. Het 'Landfront' van Vlissingen werd naar het noorden toe verlegd om ook het waterwingebied bij Valkenisse en de twee noordelijker gelegen marinebatterijen bij Dishoek en Vrijburg binnen de linies te verkrijgen. Er kwam een nieuwe zigzaglopende tankgracht vanaf fort Rammekens via Nieuw Abeele, Groot Abeele en Koudekerke naar Groot Valkenisse, waarbij zoveel mogelijk gebruik werd gemaakt van bestaande waterlopen. Ten westen van het Kanaal door Walcheren en in Groot Valkenisse kwamen duurzame betonnen versperringen, terwijl bij fort Rammekens een drie kilometer lange betonnen muur in het dijklichaam werd opgenomen. Langs de tankgracht trok men kazematten en bomvrije bunkers op.

Bron: Landschapsatlas Walcheren